Pretérito Perfecto - czas przeszły dokonany złożony

Czas przeszły, czyli Pretérito Perfecto, choć jest jednym z najważniejszych czasów, to jest uważany również za jeden z najprostszych i zarazem najczęściej używanych czasów. Nie znajdziemy tutaj wielu wyjątków, ani dziwnych reguł.

Czasownik posiłkowy Haber

Pretérito Perfecto składa się z dwóch elementów. Pierwszym z nich jest czasowników posiłkowy Haber, bez którego czas przeszły nie miałby sensu. To tylko dzięki niemu będziemy w stanie określić o jaką osobę chodzi (ella, yo, a może nosotros?). Na początku zajmijmy się właśnie tym czasownikiem wraz z jego odmianą.

odmiana Haber w Pretérito Perfecto

yo	he
​tu	​has
​él/ella/usted	​ha
​nosotros/as	​hemos
vosotros/as	habéis
ellos/ellas/ustedes	han

Skoro wiemy już jak wygląda pierwszy element czasu przeszłego, jesteśmy w stanie przejść do drugiego - participio. Pomimo tego, że wymaga on odmiany, jest to bardzo intuicyjne i proste, a dodatkowo jest niewiele wyjątków.

Wystarczy, że od bezokolicznika (hablar, comer, vivir) usuniemy końcówki (-ar, -er, -ir), a następnie dołożymy nowe końcówki. Bezokolicznikom zakończonym na -ar dodajemu -ado, a czasownikom zakończonym na -er oraz -ir dodajemy -ido. Aby to sobie uzmysłowić i ułatwić, zobaczmy to na przykładach.

przykładowa odmiana czasowników regularnych

hablar	hablado
comer	comido
vivir	vivido

Skoro wiemy już jak tworzyć poszczególne elementy czasu Pretérito Perfecto, złożmy wszystko w jedną całość.

Odmiana czasowników regularnych

Pełna lista czasowników regularnych wraz z odmianą i tłumaczeniem - kliknij tutaj

yo	he trabajado
tú	has trabajado
él/ella/usted	ha trabajado
nosotros/as	hemos trabajado
vosotros/as	habéis trabajado
ellos/ellas/ustedes	han trabajado

Użycie i zastosowanie

Znając strukturę tworzenia czasu Pretérito Perfecto, czas na poznanie jego użycia i zastosowania w życiu codziennym. Jeżeli uczysz się, bądź znasz już język angielski, możesz porównać sobie go z czasem Present Perfect.

Użycie czasu Préterito Perfecto

Pretérito Perfecto wyraża czynności przeszłe i zakończone, które wydarzyły się niedawno, w krótkim odstępie czasu, np. w tym tygodniu, przed chwilą, bądź nawet dzisiaj.

• W tym tygodniu byliśmy w Grecji. - Esta semana hemos estado en Grecia.

• Nasz pociąg przyjechał przed chwilą. - Nuestro tren ha llegado hace un rato.

• Dzisiaj zjadłem pyszny obiad. - Hoy he comido deliciosa cena.

Używamy go także wtedy, kiedy interesuje nas tylko, że dana czynność się wydarzyła. Nie zważamy na czas wykonywania tej czynności. Najczęściej spotykany jest z zwykłych rozmowach.

• David adoptował psa. - David ha adoptado un perro.

• Julia kupiła piękną, niebieską spódnicę. - Julia ha comprado la hermosa falda azul.

• Spóźniliśmy się na autobus! - Hemos perdido el autobús!

Dodatkowo, czas ten służy do mówienia o doświadczeniach życiowych bez dokładnego wskazywania, kiedy miało to miejsce.

• Ana wiele razy była w Stanach Zjednoczonych. - Ana ha estado en los Estados Unidos muchas veces.

• Pływałeś kiedyś kajakiem? - Tú has montado en canoa alguna vez?

• Nigdy nie jadłem churrosów. - Nunca he comido los churros.

Określniki (okoliczniki) Pretérito Perfecto

W każdym czasie występują charakterystyczne określniki (okoliczniki), które spotykamy tylko w nim lub są często widoczne w jego obecności. Zapamiętanie tych najbardziej szczególnych ułatwi nam zdecydowanie operowanie czasem przeszłym złożonym. Oto one:

• dzisiaj - hoy

• dzisiaj rano - esta mañana

• dzisiaj po południu - esta tarde

• dzisiaj wieczorej / tej nocy - esta noche

• w ten weekend - este fin de semana

• w tym tygodniu - esta semana

• w tym miesiącu - este mes

• w tym roku - este año

• tego lata - este verano

• ostatnio - últimamente

• przed momentem - hace un momento

• przed chwilą - hace un rato

• do tej pory - hasta ahora

• niedawno - hace poco

• już - ya

• jeszcze nie - todavía no / aún no

• kiedykolwiek - alguna vez

W przypadku mówienia o doświadczeniach życiowych,  (np. kilka razy byłam w Portugalii), używamy jeszcze:

• zawsze - siempre

• często - a menudo / muchas veces

• czasami - a veces

• kilka razy - varias veces

• raz - una vez

• nigdy - nunca

Czasowniki nieregularne

Pełna lista czasowników nieregularnych wraz z odmianą i tłumaczeniem - kliknij tutaj

abrir (otwierać)	abierto
decir (powiedzieć)	dicho
escribir (pisać)	escrito
hacer (robić)	hecho
poner (kłaść, położyć)	puesto
ver (widzieć)	visto
volver (wracać)	vuelto
resolver (rozwiązywać)	resuelto
romper (złamać)	roto
cubrir (przykrywać)	cubierto
descubrir (odkrywać)	descubierto
morir (umierać)	muerto